Ο Χόκινγκ βίωσε ένα μεγάλο σοκ όταν πληροφορήθηκε ότι πάσχει από νευρωνική νόσο. Αυτή, όμως, δεν ήταν παρά μόνο μια πρώτη αντίδραση. Στην πορεία αντιμετώπισε με σθένος τις δυσκολίες και τις ανεπάρκειες που επέφερε η κατάσταση της υγείας του. Συγκεκριμένα, σε συνέντευξή του δήλωσε ότι τώρα απολαμβάνει τη ζωή περισσότερο από πριν και έμαθε να καταπολεμά το αίσθημα της αυτολύπησης. Συνέχισε μια φυσιολογική ζωή, εξελίχθηκε ως επιστήμονας και δημιούργησε οικογένεια. Έμαθε, λοιπόν, να ζει με την αναπηρία του και συνέχισε να πορεύεται μαζί της. Τα κίνητρά και οι φιλοδοξίες του ξεπέρασαν τα όποια εμπόδια συνάντησε και κινήθηκε με θάρρος και επιμονή. Άλλωστε διέπρεψε στα ερευνητικά δρώμενα, αντλώντας δύναμη και ικανοποίηση μέσα από τη δουλειά του. Δεν αφέθηκε στην ψυχική κατάπτωση καιδεν επέτρεψε στην απαισιοδοξία της κατάστασής του να σταθεί εμπόδιο στον αγώνα του να επιβιώσει και να εκπληρώσει τους στόχους του στη ζωή και την επιστήμη. Στην ουσία έδειξε ότι η αναπηρία δεν είναι ικανή να στερήσει σε κάποιον αυτά που ποθεί να κάνει και ότι η ψυχική θέληση και δύναμη του ανθρώπου μπορεί να κάνει θαύματα.

Βέβαια, δε μπορούμε να πούμε ότι όλα είναι εύκολα και προσβάσιμα για τα άτομα με αναπηρία. Ειδικά στην ελληνική πραγματικότητα υπάρχει πληθώρα δυσκολιών που καλούνται οι άνθρωποι αυτοί να ξεπεράσουν. Βασικό ζήτημα αποτελεί ο στιγματισμός και η κοινωνική απόρριψη που ενδέχεται κάποιος να βιώσει. Σύμφωνα με τη σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, οι κυβερνήσεις πρέπει να θεσπίζουν νόμους που προάγουν την ισότητα και καταργούν κάθε μορφή άμεσης ή έμμεσης διάκρισης σε βάρος των ατόμων με αναπηρίες. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να προβαίνει σε διακρίσεις: ούτε το κράτος, ούτε οι επιχειρήσεις, ούτε οι πολίτες. Παρ’όλα αυτά πολλές φορές τα άτομα με αναπηρία απομονώνονται και επωμίζονται όλες τις συνέπειες που έχει ο κοινωνικός ρατσισμός εις βάρος τους, κυρίως στον ψυχολογικό τομέα. H συμπεριφορά των ανθρώπων του στενού περιβάλλοντος απέναντί τους προσδιορίζει και τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα αυτά αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους σε συνάρτηση με την αναπηρία τους. Επομένως, η απόρριψη και ο οίκτος επιδεινώνουν και δυσχεραίνουν την κοινωνική αλληλεπίδραση και την ομαλή προσαρμογή τους. H βαρύτητα της αποδοχής άνευ όρων και της θετικής στάσης της κοινωνίας απέναντι στα άτομα με αναπηρία είναι μεγάλη. Δεν επαρκεί η ατομική θέληση και δράση, καθώς η αυτοεκτίμηση και η αυτογνωσία δεν είναι μόνο υποκειμενικό ζήτημα, αλλά και θέμα στάσης και δράσης του στενού και του ευρύτερου περιβάλλοντος. Η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης με στόχο την αποβολή στερεοτυπικών αντιλήψεων και αρνητικών στάσεων αποτελεί αναγκαιότητα. Μόνο μέσω του σεβασμού και της άκριτης αποδοχής θα βοηθήσουμε τα άτομα με αναπηρία να ενσωματωθούν στην κοινωνία μας, προάγοντας την ενεργό συμμετοχή και δράση τους και παρέχοντάς τους ίσες ευκαιρίες.

Ο Στήβεν Χόκινγκ, μέσα από τη ζωή και τη δουλειά του, μας διδάσκει ότι παρά τις δυσκολίες, που ο καθένας ενδέχεται να αντιμετωπίζει, δεν πρέπει να παραιτούμαστε από αυτά που μας αρέσουν πραγματικά να κάνουμε. Το πάθος του για την έρευνα και τον κόσμο της φυσικής νίκησε κάθε δυσχέρεια που συνάντησε λόγω της αναπηρίας του. Αποτελεί αξιόλογο πρότυπο για κάθε άτομο με αναπηρία, καθώς το παράδειγμά του μας οπλίζει με δύναμη και πίστη υποδεικνύοντας ότι τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο όταν υπάρχει ισχυρή θέληση και προσπάθεια. Τέλος, με τη φράση του «θυμηθείτε να είστε περίεργοι και να κοιτάτε ψηλά στα αστέρια και όχι στα πόδια σας» προτρέπει τους ανθρώπους να κοιτάζουν «ψηλά», στο μέλλον της ανθρωπότητας, στο αύριο, σε ότι είναι πραγματικά δυνατό και εφικτό να συμβεί και να μην κοιτάζουν «χαμηλά» εστιάζοντας στην απαισιοδοξία που τους φέρνει η οποιαδήποτε δυσκολία- αναπηρία τους.

Επιμέλεια και συγγραφή άρθρου,

Τσιαφούλη Βάλια, Ειδική Παιδαγωγός